Leg je kritische stem het zwijgen op dankzij Positieve Intelligentie

De uitdagingen van het leven hebben we niet in de hand. Hoe we erop reageren daarentegen wel. Tackle je deze uitdagingen vanuit een positieve mindset, dan word je effectiever én gelukkiger, stelt ‘positieve intelligentie’ (PI). De door Shirzad Chamine ontwikkelde leer draait om denken en handelen vanuit je kracht: van groot belang voor persoonlijke ontwikkeling. Relevance eigen Anke Baak is gecertificeerd PI-coach en enthousiast over de methode. Ze vertelt ons over de meerwaarde van positieve intelligentie. 

“Door als leidinggevende op het positieve te focussen, boeken we meer resultaat.”

Mensen zitten zichzelf teveel in de weg volgens Chamine, grondlegger van PI. Hij analyseerde dit gedrag. Op basis van zijn onderzoek onderscheidde hij verschillende ‘saboteurs’. Baak legt uit: “Die saboteurs zijn te vergelijken met het kritische stemmetje in je hoofd. Het vertelt je bijvoorbeeld dat je iets niet kunt of focust op wat er allemaal verkeerd gaat met jou of anderen. Uitsluitend negatieve gedachten dus, die zich in verschillende vormen kunnen uiten: vermijden, controledrang, rusteloosheid en slachtoffergedrag.”

Hand tegen de kachel

Je saboteurs zijn er niets voor niets. Ze zijn gericht op overleven en in theorie dus nuttig. In de praktijk blijkt helaas dat ze bij veel mensen te sterk aanwezig zijn. Chamine illustreert dit met een voorbeeld: je houdt je hand tegen een hete kachel. Doe je dit per ongeluk, dan krijg je een schrikreactie. Gelukkig maar, want dat zorgt ervoor dat je je hand snel terugtrekt. Zo valt de pijn mee. Saboteurs zijn ook schrikreacties. Bij directe actie nuttig, maar niet wanneer je te lang in de negatieve gedachte blijft hangen. In dat geval wordt de initiële schrikreactie genegeerd. Terugkomend op het voorbeeld: je houdt je hand te lang tegen de hete kachel, wat pijnlijke consequenties met zich meebrengt.

Tegenover de saboteurs staan de sages, je ‘wijzen’. Dit zijn gevoelens als nieuwsgierigheid, empathie, dankbaarheid en kalmte. Deze zitten in een ander deel van de hersenen. Dit is handig, zegt Baak: “Het is de kunst je hersenen te dwingen van de ene naar de andere kant te schakelijken. Zo wissel je je negatieve perspectief in voor empathie en creativiteit.” Je denkt dus positief!

"Uiteindelijk draait het om zelfkennis. Je moet jezelf goed leren kennen."

Dit is te oefenen met kleine fysieke opdrachten. “Je kunt bijvoorbeeld je vingers tegen elkaar wrijven. Door deze even heel goed te voelen kom je uit je hoofd,” vertelt Baak. “Het is te vergelijken met de auto in z’n vrij zetten. Daarna kun je weer doorschakelen.” Uiteindelijk draait het om zelfkennis, merkt Baak zelf ook: “Je moet jezelf goed leren kennen. Inmiddels weet ik dat ik bij moeheid niet m’n kop moet gaan volgen. Als ik me niet goed voel, krijg ik ook onproductieve gedachten die daarbij horen. Dat is dan niet het moment om grote problemen op te lossen.” 

Trainen van een spier

Het herkennen van bepaalde patronen en er bovendien naar handelen is te trainen als een spier. Je hersenen bevatten zogenaamde neurale banen, volgens Baak vergelijkbaar met een soort knikkerbanen. “Hoe vaker je een bepaalde baan neemt, des te meer ingesleten deze raakt. Het veranderen van baan kost tijd. Dat is niet erg: als je voor het eerst naar de sportschool gaat kun je ook niet meteen 100 kilo bankdrukken.” Om een positieve mindset te creëren en je power skills te vergroten is dus gedragsverandering nodig. Dit is geen tovertruc, maar te danken aan discipline en oefening, benadrukt Baak: “Gedragsverandering bestaat voor slechts 20 procent uit het weten hoe het werkt en voor 80 procent uit oefenen, oefenen en nog eens oefenen.”

Dit geldt ook voor Baak zelf. Ze merkte dit vooral toen ze in een leidinggevende functie terechtkwam, als opgeleid ingenieur. “Ik denk heel erg in systemen. Daardoor zie ik snel waar het fout gaat. Dit wil ik dan meteen verbeteren, maar wanneer je met andere mensen werkt, lukt dat niet altijd. Bovendien leg je dan steeds de focus op wat niet goed gaat. Als leidinggevende probeer ik daarom vooral op het positieve te focussen.” En dat werkt: er worden meer positieve resultaten geboekt, omdat er meer positieve energie is. Net als velen vertelt Baak dat ze wel wist dat het zo werkte, maar het ernaar handelen vroeger niet lukte, omdat het niet haar natuurlijke modus is. 

Versterk je persoonlijke kracht

Wil je ook meer grip krijgen op je denken en negativiteit inwisselen voor positiviteit? Met onze Incompany training Positieve Intelligentie krijgen jij en je team meer grip op je saboteurs en leer je technieken om je mentale kracht beter in te zetten. 

Meer weten over positieve intelligentie? Beluister dan de podcastreeks van onze uitgeverij Thema!