Anke Baak over de kenmerken van goed leiderschap en het belang van balans.
Het wordt vaak verward met succes, indrukwekkende resultaten of een sterk cv. Maar goed leiderschap gaat verder dan presteren alleen. In veel organisaties ligt de nadruk op targets en output, terwijl leiderschap dat puur op resultaat is gericht juist kan leiden tot stress, verloop en een ongezonde werkomgeving.
Volgens Anke Baak, Senior Leadership Development Consultant bij Relevance, draait goed leiderschap om balans. “Je haalt pas echt resultaat als mensen zich veilig, gewaardeerd en betrokken voelen,” zegt ze.
In dit artikel lees je waarom goed leiderschap meer is dan sturen op output. We bespreken de risico’s van eenzijdige sturing, de eigenschappen van gezonde leiders en hoe het Needs Driven Leadership-model van Relevance helpt om de juiste balans te vinden.
Wat is goed leiderschap?
Waarom transactioneel leiderschap vaak niet genoeg is
Bij transactioneel leiderschap ligt de focus op structuur, duidelijke afspraken en het belonen van prestaties. Dat werkt, zegt Anke, maar alleen als het onderdeel is van een bredere aanpak. “Als je alleen stuurt op targets, zonder oog voor mensen, gaat het op de lange termijn wringen,” legt ze uit. “Zeker in organisaties met veel druk zie je dat motivatie en vertrouwen afnemen.”
Wanneer verbinding en welzijn ontbreken, stijgt het risico op stress, burn-outs en verloop. “Een team wordt dan geen geheel meer,” zegt Anke. “Het zijn losse schakels die proberen te overleven.”
Wat zijn de eigenschappen van goed leiderschap?
Van transactioneel naar transformationeel en dienend leiderschap
Goed leiderschap dat bijdraagt aan een gezonde werkomgeving vraagt om meer dan structuur en targets. De eigenschappen van goed leiderschap zijn aandacht voor samenwerking, veerkracht en balans tussen werk en privé. “Als leiders alleen maar zenden, gaan mensen op de automatische piloot,” zegt Anke. “Je merkt het direct: er wordt wel gewerkt, maar niet met bezieling.”
Stijlen als transformationeel leiderschap, dienend leiderschap en authentiek leiderschap bieden hiervoor waardevolle elementen. Ze leggen de nadruk op inspiratie, vertrouwen en gezamenlijke groei. Niet als vervanging van transactioneel leiderschap, maar als noodzakelijke verbreding ervan. Want ook structuur en duidelijkheid blijven belangrijk – zolang ze ingebed zijn in een breder perspectief op wat mensen nodig hebben om goed te kunnen functioneren.
Het verschil tussen een leider en een manager
Van sturen op taken naar bouwen aan vertrouwen
Goede managers zorgen voor structuur, processen en afspraken. Maar een goede leider kijkt verder. Die ziet wat mensen nodig hebben, bouwt vertrouwen en creëert ruimte voor ontwikkeling.
Maar wat is het verschil tussen een leider en een manager? “Een manager zorgt dat het werk gedaan wordt,” zegt Anke. “Een leider zorgt dat mensen zich verbonden voelen met het werk en met elkaar.”
Die combinatie is nodig. Zeker in tijden van verandering of hoge werkdruk. Een team heeft niet alleen richting nodig, maar ook betrokkenheid en perspectief. Een organisatie heeft dus zowel een leider als een manager nodig.
Voorbeeld van goed leiderschap
Needs-Driven Leadership als alternatief voor leiderschapsstijlen en labels
In plaats van te kiezen voor één leiderschapsstijl, werkt Relevance met Needs Driven Leadership. Dit model helpt leiders te schakelen tussen vier universele behoeften binnen elk team: resultaat (performance), mensen (people), vernieuwing (progress) en principes (principles). “De vraag is niet of je een autoritaire of democratische leider bent,” zegt Anke. “De vraag is: wat heeft jouw team nu nodig? En hoe kun jij daarop inspelen?”
Neem als voorbeeld een leidinggevende in de zorg. Het team presteert goed, maar de sfeer is gespannen en het ziekteverzuim stijgt. In plaats van nóg harder op resultaat te sturen, kiest de leider ervoor om te investeren in contact en veiligheid. Wat speelt er, hoe voelt iedereen zich, en wat is er nodig om samen verder te kunnen? Door tijdelijk meer te sturen op verbinding en vertrouwen, komt het team weer in balans. Daarna ontstaat er vanzelf weer ruimte voor groei en prestatie.
Needs Driven Leadership geeft leiders dus een praktische manier om met veranderingen, spanningen en groeikansen om te gaan – zonder te vervallen in rigide modellen of stijlen. Het helpt bij het vinden van balans tussen resultaat en menselijkheid.
Over Relevance
Relevance is het incompany trainingsbureau van Schouten & Nelissen en al meer dan 40 jaar gespecialiseerd in leiderschaps- en talentontwikkeling. Met een wereldwijd netwerk van ruim 900 facilitators en meer dan 100.000 deelnemers per jaar helpt Relevance organisaties om leiderschap écht werkend te maken. Altijd op maat, wetenschappelijk onderbouwd en direct toepasbaar.
Klaar om leiderschap te versterken?
Benieuwd hoe Needs-Based Leadership werkt in jouw organisatie?
Plan een vrijblijvend gesprek met een van onze Leadership Advisors. We denken graag met je mee over een programma dat past bij jouw mensen én jullie ambities.
